De Regio Hart van Brabant, waar Tilburg en dus de Blaak onder vallen, hebben een conceptversie van de Regionale Energie- en Klimaatstrategie gepresenteerd. Daarin staat wat er de komende jaren moet gebeuren in de wijk rondom de energietransitie. Taaie kost, maar we hebben het voor u doorgespit om te zien wat het precies voor ons als bewoners betekent.

Hoe zat het ook alweer?

Even een korte samenvatting nog: Nederland is opgedeeld in 13 energieregio’s, die allemaal in 2021 een Regionale Energie Strategie (een RES) moeten aanleveren. Tilburg valt binnen de gemeente Hart van Brabant, en dat heeft daar ook klimaat bij betrokken. De Regionale Energie- en Klimaat Strategie of REKS is een document waarin de visie van tientallen partijen staat rondom de energietransitie. De REKS is opgesteld in samenspraak met burgers en bedrijven in de omgeving, de gemeentes en met boeren, maar uiteraard ook wijkraden en energiecoöperaties.

In het REKS staat ruwweg beschreven hoe de regio de komende jaren omgaat met de groeiende vraag naar elektriciteit of de verwarming van huizen.

In dit artikel beschrijven we de conclusies die in het REKS worden getrokken en wat dat concreet betekent.

Concept

Het REKS is voor nu nog een concept. Later dit jaar volgt ‘de REKS 1.0’. Dat is het moment dat de betrokken gemeenten ermee akkoord gaan. Het verschilt per gemeente wanneer dat gebeurt, maar dat zal waarschijnlijk aan het begin van de zomer zijn afgerond.

Daarna wordt de REKS geïmplementeerd. Er komt dan een ‘Uitvoeringsorganisatie REKS’ die de verschillende onderdelen in het plan verder uitwerkt. In 2025 volgt ‘een ijkmoment’ om te kijken of het plan nog loopt. In 2030 moet, via de REKS-plannen, de Blaak en de regio 20% minder energie verbruiken en 1TWh aan energie opwekken.

Draagvlak

Het REKS is opgesteld in samenspraak met burgers. Dat gaat onder andere via de energiecoöperaties die uiteraard in nauw contact staan met wijkbewoners, maar er zijn ook veel informatieavonden geweest. Tussen november vorig jaar en februari dit jaar zijn er 9 (digitale) info-avonden geweest.

Daarnaast zijn er enquêtes gehouden en is er een online forum opgezet waarin 90 bewoners uit de regio hun uitgebreidere mening konden geven over verschillende vraagstukken.

Als u in de toekomst op tijd wilt worden betrokken bij die onderzoeken, of als u bijvoorbeeld mee wilt doen aan enquêtes, dan laten we dat op deze website weten. U kunt ook op de hoogte worden gehouden via onze nieuwsbrief. Ook kunt u terecht bij Energiecoöperatie De Blaak.

De online video’s over het onderwerp zijn terug te kijken op het YouTube-kanaal van de Regio Hart van Brabant.

Opwekken vs. besparen

In de basis is de energietransitie simpel: we moeten minder energie gaan verbruiken, en tegelijkertijd zoveel mogelijk duurzaam opwekken. De praktijk is uiteraard lastiger, maar daar moet het REKS duidelijkheid in scheppen.

Laten we beginnen met het eerste: energie besparen. Dat plan is zowel simpel als ingewikkeld. De REKS schrijft alleen maar dat ‘bestaande en nieuwe gebouwen beter moeten worden geïsoleerd’. Met betere isolatie is minder verwarming en dus minder energie nodig. Maar hoe dat isoleren in de praktijk moet gebeuren staat niet in de REKS. De Regio Hart van Brabant is te groot om daar iets over te schrijven. Kijk alleen al naar de Blaak: we hebben hier weinig openbare gebouwen, weinig industrie, en relatief weinig huurhuizen. Voor een goede isolatiestrategie moet je in gesprek met gebouwbeheerders, de bedrijven, en woningcorporaties.

Daarom laat de REKS ruimte aan de specifieke gemeente voor plannen om isolatie te stimuleren.

Op dit moment loopt daarvoor in Tilburg het programma Aan De Slag Met Je Huis, waarmee bewoners subsidie kunnen krijgen om hun huizen te isoleren.

Besparen

Hetzelfde geldt voor het opwekken van duurzame energie. In de REKS staat dat er op zoveel mogelijk daken zonnepanelen moeten komen, maar ook dat slaat op zowel bedrijven als huizen. Daarover zijn dus voor Tilburg, en de Blaak, nog geen concrete plannen. Waar wél een plan voor is, is iets leuks: een bos.

Nieuw bos

In het REKS ligt een plan om een groot nieuw (loof)bos aan te leggen in de regio zuidelijk van Tilburg. Dat moet ook gelijk helpen met bijvoorbeeld het vasthouden van water. Hoe dat bos er precies uit moet zien en waar het exact moet komen te liggen is nog onduidelijk.

Het bos komt er pas na 2030. Tot die tijd gaan de gemeentes Tilburg, Hilvarenbeek en Goirle erover in gesprek.

Het nieuwe bos is niet alleen een mooi stuk nieuwe natuurlijk. Helaas wordt het gebied ook ‘aangeduid als zoekgebied voor windenergie’, en dat betekent…

Windmolens

Brabant ontkomt helaas niet aan windmolens, maar daar krijgen we daar in de Blaak niet zo’n last van. In het REKS staat dat de windmolens altijd in clusters moeten worden geplaatst. Er komt dus niet één windmolen hier of een andere daar, maar ze worden altijd in groepen bij elkaar geplaatst.

Het gaat vooralsnog om ideeën die nog niet definitief zijn. Het kan nog zijn dat wordt bepaald dat windmolens uiteindelijk toch niet op bepaalde plekken komen te staan. Dat kan bijvoorbeeld als blijkt dat de vliegbasis in Gilze-Rijen daar last van heeft met de aanvliegroutes. Ook moet worden gekeken of de windmolens niet schadelijk zijn voor de natuur. Nogmaals, vooral nog voornemens dus, en nog niets definitiefs.

Daarnaast moet ook het elektriciteitsnet eerst worden aangepast om zoveel nieuwe energie aan te kunnen. Dat gebeurt tussen nu en 2030.

De windmolens komen in de Regio Hart van Brabant weliswaar om Tilburg heen te staan, maar niet bij de Blaak. De dichtstbijzijnde windmolens komen in het nieuwe bos te staan, en rondom Safaripark Beekse Bergen. Die zijn daar trouwens niet blij mee. Ook komen er clusters van windmolens in het noordwesten bij de Reeshof te staan, en bij windpark Spinder in het noorden van de stad.

Zonnepanelen

Waar we wél mee te maken krijgen is een zonnepark. Dat is een groot gebied met zonnepanelen. Daarvan komen er drie bij Goirle te liggen. Het gaat om 2 velden van 6 hectare, en één veld van 8 hectare.

Het gaat om bestaande plannen die worden doorgezet. Daarnaast staat in het REKS dat in ieder geval tot 2023 géén nieuwe zonneparken meer worden ingepland. Daarover schreef onlangs het Brabants Dagblad dit artikel.

Warmte

Als het gaat om de energietransitie dan is er altijd één ding dat wordt genoemd: warmtepompen. In 2030 moeten alle Nederlandse huishoudens van het gas af en dat betekent dat er alternatieven moeten komen. Warmtepompen zijn maar één mogelijk alternatief. In de REKS staan meer opties voor het verwarmen van huizen, bijvoorbeeld met restwarmte uit de Amercentrale of via geothermie.

In de praktijk zegt de REKS weinig concreets over wat hier moet gebeuren. De Amercentrale kan een warmtenet voor Tilburg leveren, maar niet de Blaak. Hier moeten we dus waarschijnlijk toch naar een andere oplossing, bijvoorbeeld warmtepompen, zonneboilers of hybride pompen. De gemeente Tilburg gaat daar in de komende weken meer over uitzoeken. Voor het eind van 2021 moet er een plan liggen. Dat heet de Transitievisie Warmte.

En nu?

Nu is de vraag: wat worden de volgende stappen? Eerst is er de politieke stap. Gemeenten in de regio moeten akkoord gaan met de REKS. In Tilburg wordt het voorstel op 14 juni behandeld door de gemeenteraad. De verwachting is dat dat wel wordt goedgekeurd.

Daarna zult u praktisch nog niet veel merken van de REKS. Er komen niet morgen windmolens in uw achtertuin, dus geen zorg!

De doelen van de REKS zijn vooral ook om bewoners te stimuleren zelf aan de slag te gaan met duurzaamheid. Dat kan op verschillende manieren. In de Blaak geeft bijvoorbeeld de Energiecoöperatie advies, en kunt u bij de gemeente kijken naar het programma Aan De Slag Met Je Huis voor onder andere een aantal subsidiemaatregelen.