Kleine moeite en groot succes.

Enkele bewoners zijn met steun van de wijkraad een petitie gestart om de Blauwe Ader niet in, maar om de Blaak te laten lopen. Gevreesd wordt dat het waterpeil in de wijk structureel te hoog komt te staan, met zware waterschade tot gevolg, en dat er vuil water uit omliggende wijken in onze vijvers wordt geloosd. Het Brabants Dagblad schreef daar dit heldere artikel over. Steunt u deze actie? Teken dan hier de petitie. Hoe meer mensen die steunen, hoe serieuzer onze boodschap bij de gemeente. Hieronder leggen we uit waarom we deze actie zijn begonnen.

Toen de Blaak eind jaren zeventig werd gebouwd, was bekend dat de wijk lager lag dan de rest van de stad. Een groot deel van het jaar waren er in het moerassige de Blaak drie grote plassen te zien. “De Blaak” betekent “Laag gelegen gebied”. Ter vergelijking: de Heuvel in het centrum ligt zo’n twee meter hoger dan een laaggelegen straat als de Linge.

Een polder is een gebied dat lager ligt dan de directe omgeving. Die is kwetsbaar omdat het grond- en regenwater hier naar toe stroomt. Om het waterpeil in de Blaak op orde te houden is een gemaal aangelegd bij de zuidelijke gelegen Rosepvijver, bestaande uit drie elektrisch aangedreven pompen. Samen kunnen die 3400 kuub water in een uur uit de polder wegpompen naar het buiten gebied van de Kaaistoep en de Oude Leij.

Dit is voor Tilburg uniek, omdat de andere wijken voor zover wij weten geen gemaal nodig hebben. Het (grond)water vindt zijn weg naar lager gelegen gebieden door langzaam volgens natuurlijk verval te stromen tot (ver) buiten de stad.

De wijken hadden vroeger een gemengd stelsel en al het regenwater (bij de gemeente hemelwater genoemd) ging samen met het rioolwater naar de waterzuivering. Dit is kostbaar en kan beter met een gescheiden stelsel waarvan het hemelwater-deel Blauwe Ader wordt genoemd.

Om het regenwater en het straatwater van de Blaak op te vangen is bij de aanleg van de wijk een voor toen uniek regenwaterriool aangelegd. Al de hemelwaterafvoeren en de straatkolken zijn hierop aangesloten. De Blaakse vijvers en singels vormen met elkaar een praktische maar ook mooie buffer om het water op te vangen. De vijvers zijn allemaal met elkaar verbonden en vangen samen het water af na een hevige regenbui.

Waarom dan toch wateroverlast?

Er bestaat een berekende ideale hoogte voor het water in de vijvers, waarbij deze bij ernstige langdurige droogte nog water blijven bevatten. Bij een te hoge vijverstand –enige tijd na veel regenval – komt het gemaal in werking en pompt het water uit de aaneengeschakelde vijvers op en loost dat via een speciaal traject in de Oude Leij. Die ligt ten zuiden van en buiten onze woonwijk. Het gemaal is zo berekend op zijn taak dat er hooguit enkele dagen wat te veel water in de vijvers staat, waarna ze weer de
ideale waterstand aannemen. Dat ‘hooguit enkele dagen’ geldt voor extreme regenval in korte tijd. Het gemaal kan namelijk de gemiddeld zware buien heel goed direct verwerken.

Dan komen we bij de situatie nu. Naar de kwaliteit van de ondergrond zijn huizen in de Blaak op verschillende soorten funderingen gebouwd. Meestal ligt er een extra laag geel zand op de bestaande zandgrond, met daarop een fundering en soms een kelder. Op andere plaatsen werd er geheid. Dat is allemaal erg stevig, mits het grondwaterpeil goed wordt aangehouden.

Bij de berekeningen van het samenspel van gemaal en vijvers garandeerde de gemeente bij de start van de wijk 90cm (gemeten van het vloerpeil) droge grond onder de woningen. De bouwers/aannemers wisten daardoor tot hoe hoog men de hoogte van de waterdichtheid aan de woningen moest uitvoeren.

Daarnaast kent de Blaak nog wat sloten, die water direct in de omgeving weg laat vloeien, om bijvoorbeeld een droog pad of speelterrein te verkrijgen. Het slootwater infiltreert in de bodem naar het grondwater. Daarvoor moeten de sloten met de vijvers, drainagepijpen en gemaal goed onderhouden blijven. Dat is een taak die is neergelegd bij het waterschap Brabantse Delta.

De Blaak bestaat dit jaar 45 jaar en kende behoudens incidenten geen grote wateroverlast. Afgelopen winter ontstond echter bij meerdere bewoners wateroverlast in met name kelders. De gemeente en
het waterschap zijn als het goed is nog bezig met een onderzoek naar de oorzaak. Wij zouden als wijkraad graag meedenken, maar hebben nog geen inzage gekregen in de daarvoor benodigde (historische) gegevens.

Mogelijk misverstand, gemakkelijke oplossing

Tegelijk wordt de Blauwe Ader aangelegd, die moet afwateren buiten de stad. Liefst in waterbekkens. Nu komt het probleem dat mogelijk door misverstand de 28 vijvers van De Blaak zijn aangezien als zo’n waterbekken buiten de stad. Terwijl het een woonwijk betreft met een prachtig in balans geregeld watersysteem.

Dit zien wij als een fout die makkelijk hersteld kan worden. Laat de Blauwe Ader uit een drietal wijken om ons heen, niet in de vijvers van De Blaak uitstromen maar om De Blaak heen. In het buitengebied bij de Kaaistoep en de Oude Leij.

Waterschap Brabantse Delta kan daar altijd ook nog een waterbekken aanleggen om water wat langer
vast te houden. De voordelen zijn meteen duidelijk. Er is geen pomp nodig voor het water uit de
Blauwe Ader. Het loopt via natuurlijk verloop en drukval zo naar de lagergelegen Oude Leij toe. Het
gemeentelijke plan om de Blauwe Ader in de vijvers van De Blaak te laten uitlopen,  houdt in dat
het even later weer opgepompt moet worden. Dat is verre van duurzaam en verstoort de
waterbalans in De Blaak.

Vervuiling

Dan hebben we het nog niet eens gehad over het straatvuil en dakvuil dat in het water van
de Blauwe Ader wordt meegevoerd. De gemeente onderkent dat en voert als verweer aan
dat de eerste tien procent van het straatrioolwater na een regenbui door een klepsysteem wordt
afgevangen en afgevoerd naar de waterzuivering. Ze hoopt dat de overige negentig procent
voldoende schoon is. Dat kan mogelijk in een buitengebied, waar vuil in het water kan
bezinken en kan infiltreren in de bodem, maar dat wil je niet onze Berkelvijver aandoen. De
Blauwe Ader bevat wel dertig keer zoveel water dan wat er in de Berkelvijver past.

Onze oproep aan en overleg met de gemeente Tilburg is dan ook: verleng de Blauwe Ader tot
buiten de woonwijk De Blaak, kleine moeite en groot succes.

Teken hier de petitie: https://petities.nl/petitions/verleng-de-blauwe-ader-tot-buiten-de-stad-in-plaats-van-de-berkelvijver?locale=nl

Vragen of contact? Mail Frans van den Beemt, bestuurslid Wijkraad De Blaak, via Secretariaat [at] wijkraaddeblaak.nl
Mede-initiatiefnemers: Jan Wijnen en Gérard van den Elshout