Een droom is uitgekomen: ik ben eindelijk in Kennedy Space Center geweest! Dat viel niks tegen. Hieronder een verslag, inclusief veel foto’s. Zo ben je er toch nog een beetje bij.
Eerst maar de basics en wat praktische tips voor als je zelf ook ooit wilt gaan. KSC ligt op een goed uur rijden van Orlando. Neem een huurauto, met het OV is het nagenoeg onmogelijk er te komen. De weg ernaartoe is al leuk genoeg; als je Merritt Island oprijdt zie je in de verte al een lanceerplatform en de Vehicle Assembly Building liggen.
Kennedy Space Center heeft een aantal informatiehallen en een paar shows. Hoewel het op de kaart en in de praktijk best klein lijkt heb je een volle twee dagen nodig om alles in het park goed te bekijken.
De belangrijkste twee hallen zijn die waar de shuttle Atlantis staat, en de hal met de Saturnus V-raket. In die hallen zijn ook genoeg andere dingen te zien om je zoet te houden, zoals artefacten van de Apollo-missie en een uitleg over het Space Shuttle-programma. Daarnaast zijn er in KSC ook nog wat kleinere tentoonstellingen zoals een ‘Hall of Legends’, een zaal met gebruikte capsules en twee IMAX-bioscoopzalen.
Binnenkomst
Alleen al de binnenkomst is gaaf. Zo zie je naast deze schattige toegangspalen ook de originele klok waarmee vroeger werd afgeteld tot de Shuttle-lanceringen – inclusief bijpassend onderschrift.
Rocket Garden
Als je binnenkomt kom je direct in de ‘Rocket Garden’, een selectie van vooral oude raketten uit het Mercury-, Gemini- en Apollo-tijdperk. Je ziet er de Mercury Redstone en Mercury Atlas, de Gemini Titan en Agena, en een model van een Saturn IV op z’n kant. Ook gaaf is dat hier de nog oudere raketten staan zoals de Juno- en Jupiter-raketten van vóór de bemande programma’s.
De ‘Rocket Garden’ met Mercury- en Gemini-raketten.
Het is hier alleen niet helemaal duidelijk welke raketten nou authentiek zijn en welke niet. United Launch Alliance heeft een Delta-raket gedoneerd die wel echt is, maar de Saturnus die er ligt is gewoon van hout.
Heroes and Legends
Aan de Rocket Garden grenst de Astronaut Hall of Fame. Daar zie je je eerste voorbeeld van het bombast waarmee NASA iets kan presenteren. Een voorshow met daarna nóg een voorshow waarin kleine kinderen vertellen ‘wat een held is’, met daarna een voorspelbare cut naar Alan Shepard, John Glenn en meer helden uit het vroege ruimtevaarttijdperk. Inclusief episch standbeeld van die eerste.
In de hal zelf hangen portretten van astronauten uit oude Shuttle-missies. Wel alleen Amerikanen – helaas zijn Wubbo en Lodewijk van den Berg hier niet te vinden. Laat staan André.
De bus in
Eén van de twee belangrijkste hallen is de Saturnus/Apollo-hal. Hier kun je alleen komen met een tourbus. Het gebouw ligt zo’n 5 kilometer van KSC, maar de rit duurt zo’n 40 minuten omdat je ondertussen een tour krijgt. Protip: ga aan de rechterkant van de bus zitten! Je rijdt eerst langs de Vehicle Assembly Building op. Die lijkt gek genoeg niet eens zo supergroot, totdat je naar de kleine ‘normale’ deuren onderaan kijkt.
De bus gaat ook langs lanceerplatforms 39A (waar SpaceX nu zit) op, en langs lanceerplatforms 39B, 40 en 41. Ook vet is dat je hier de gebouwen van SpaceX en Boeing kunt zien. Dit is waar de Starliner en de Falcon-raketten in elkaar worden gezet. Let vooral op deze wat vage (ingezoomde) foto waar ‘Home of the X-37B’ op staat.
Deze Mercury Redstone is sowieso echt.
Vanuit dit gebouw worden de lanceringen gedaan
Lanceerplatform 39A, inmiddels geleased door SpaceX.
Je rijdt hier ook langs de ‘Crawler’ op, het gevaarte waarmee de Space Shuttles en Saturnus-raketten van de VAB naar de platformen werden gereden. Als je meer wil lezen over de Crawler raad ik dit artikel aan.
Je kunt in plaats van de reguliere tour ook extra pakketten ‘kopen’. Dan rijdt de bus niet alleen langs de standaard platformen, maar met het ‘Early Space Tour’-pakket rijdt je ook naar de Cape Canaveral-luchtmachtbasis en zie je ook de lanceerplatforms van de Mercury- en Gemini-periode, en die waar de Explorer-1</a< vandaan werd gelanceerd. Dat hebben we niet gedaan. Ik las dat je er alsnog niet uit mocht stappen, en dat het de extra kosten amper waard waren.
Saturnus-gebouw
Bij het Saturnus/Apollo-gebouw krijg je, wederom, een vrij bombastische voorshow te zien. Dat is een film met een korte geschiedenis van het Apollo-programma. ‘De Russen waren het eerst met alles. We faalden met alles. Toen gaf Kennedy zijn beroemde Rice University-speech. Het ging goed. Toen kwam de Apollo 1-ramp. Maar we overwonnen.’ Dat werk. Als ik JFK nu nog één keer “WE CHOOSE TO GO TO THE MOON!” moet horen roepen hoeft het van mij niet meer.
Daarna komt de volgende voorshows – Amerikanen houden van voorshows. Dit is een nagebootste mission control room waar je het aftelproces meemaakt. Ook hier is niet helemaal duidelijk of de consoles die je ziet nou echt zijn of niet, maar mooi is het wel.
Maar dan komt de échte show. Door de zijdeuren naar buiten vind je één van de laatste overgebleven Saturnus V-raketten. Er zijn er nog drie over die voor Apollo 18, 19 en 20 zouden worden gebruikt voordat het programma werd geschrap. Overigens is dit niet één geheel. Hij bestaat uit verschillende delen.
De eerste trap is die van S-IC-T, een raket die niet bedoeld was om te lanceren maar als een static fire test. De tweede en derde trap zijn afkomstig van SA-514, wat Apollo 19 had moeten worden. Wat een absolute unit is dit. Met zijn lengte van 110 meter en de 5 gigantische F-1-motoren onderaan is dit echt een display waar je even stil van wordt.
In deze zaal heb je ook nog een ruimte waarin je oude memorobilia ziet van de Apollo-missies. Zo liggen er spullen van astronauten, het maanpak van Alan Shepard, de Mercury-flight suit van John Glenn, en een maansteen van 110 gram. Oh ja, en de echte Apollo 14-capsule die naar de maan is geweest, en een ongebruikte CSM (CSM-119, bedoeld als reddingscapsule voor Skylab) en LEM (LM-9, bedoeld voor Apollo 15, maar doorgeschoven nadat Apollo werd stopgezet).
De echte capsule van Apollo 14!
Een horloge van Roger Chaffee.
Atlantis
Je kunt hier de tourbus terug naar KSC pakken. De rit duurt nu aanzienlijk korter dan op de heenweg, slechts een kwartier. Je komt dan aan bij het Atlantis-gebouw waar één van de laatste drie overgebleven Space Shuttles tentoongesteld staat (Endeavour staat in het California Science Center, Discovery in het Smithsonian Air & Space Museum in Washington DC. De ‘test-Shuttle’ Enterprise staat op het vliegdekschip Entrepid in New York).
Ook hier krijg je weer een epische voorshow te zien met een rare speelfilm van 10 minuten over het ontstaan van het Shuttle-programma. Opvallend is dat ze hier behoorlijk wat essentiële (lees: negatieve) programmabeslissingen niet worden genoemd. De kosten die de pan uit rijzen, het bijna onoplosbare (en fatale) probleem met de thermal protection tiles, de vertragingen, het feit dat er een ruimtestation moest worden bedacht om het Shuttle-programma bestaansrecht te geven, ze worden allemaal even kort genoemd als kleine obstakels in plaats van de ellende die het programma bijna de nek omdraaiden. Het verhaal dat je hier binnen moet krijgen is simpel: de Space Shuttle is het beste en meest iconische ruimteprogramma dat Amerika naast Apollo heeft gehad. Alleen dat laatste is waar.
Dat iconische zie je ook wel terug aan de onthulling. Na een tweede voorshow in een volgend 360-gradentheater (nog één?!) spreekt een bombastische stem de laatste woorden “Atlantis, welcome home” voor er een muur omhoog gaat en de laatste Space Shuttle in volle glorie belicht wordt. En, eerlijk is eerlijk, op dat moment vergeet je alles dat er mis is met de Shuttle en zie je alleen nog maar het meest iconische ruimteschip aller tijden, op een toepasselijke hoek van 43,21 (4, 3, 2, 1, LIFTOFF!) graden.
Kijk maar gewoon de foto’s, al doen die het spektakel geen recht aan.
Er stonden hier ook drie NASA-vrijwilligers die meer konden vertellen over het Shuttle-programma. Ze waren alledrie op één of andere manier betrokken bij de bouw of operatie van de Shuttle. Eén van hen werkte aan de thermale bescherming in de payload-deuren, een andere maakte de landingsbaan in Spanje klaar voor een eventuele Transoceanic Abort Landing.
In de hal is verder veel te leren over het Shuttle-programma. Een interactief display toont het interieur van de Shuttle, een tijdlijn laat zien hoe de bouw ging. Ook interessant in deze ruimte is een gedenkhal voor de 14 slachtoffers van het Shuttle-programma, met als binnenkomer een donkere hal met twee grote wrakstukken van de Challenger- en Columbia-rampen.
Maar, ook hier wordt verder niet gepraat over de onderliggende grote problemen van het Shuttle-programma, en dat voelt toch een beetje fout. Er wordt alleen gezegd dat de tiles ‘een lastige klus’ waren. Dat ze zo dodelijk bleken wordt nergens genoemd.
Een astronaut ontmoeten
Wat je ook zeker moet bezoeken als je bij KSC bent is de presentatie van de aanwezige astronaut. Iedere dag is er bij het Space Center een astronaut die iets komt vertellen over zijn vlucht(en). In ons geval was dat Mark Lee, astronaut van Shuttle-missies STS-47, STS-82, STS-30 en STS-64. Je kunt extra betalen voor het pakket ‘Lunch with an astronaut’ waarbij je meteen te eten krijgt, maar je kunt ook gratis naar de twee presentaties die hij in het theater doet. Daarbij vertelt hij over zijn missies (Lee repareerde onder andere de Hubble!), en na afloop kun je vragen stellen. Erg leuk!
Overigens kun je aan het eind van de dag ook een handtekening van hem vragen tijdens een signeersessie in de gift shop. Dat kost alleen 10 dollar en da’s verdomd jammer.
Capsules
Het laatste interessante dat je kunt bezoeken is een hal die wat verstopt zit achter het IMAX-theater. Daar staan namelijk een aantal capsules die echt gebruikt zijn!
Zo staat hier de eerste Orion-testcapsule die de EFT-1-missie vloog. Dit ding is enorm. Het is veel groter dan je zou denken, zeker als je het vergelijkt met de Apollo-capsules. Ook staat hier een model van Boeings Starliner, een schaalmodel van Sierra Nevada’s Dream Chaser, én (hoogtepunt!) de originele eerste Dragon-capsule die in 2012 door André Kuipers aan het ISS werd gekoppeld.
SLS-propaganda
Opvallend is overigens wel hoe erg NASA hier nog steeds hamert op het Space Launch System. Overal waar je komt wordt genoemd dat die raket eraan komt. Mark Lee noemde het aan het eind van zijn presentatie (voelde erg geforceerd). Tijdens de bustour werd meermaals gezegd dat de Crawlers ‘binnenkort de SLS gaan vervoeren.’ Er staan overal schaalmodellen. Er is een film over de toekomst van ruimtevaart waarin SLS een hoofdrol speelt. Alle voorshows eindigen met het oog op de toekomst en dat is alleen maar SLS.
Bedrijven als SpaceX, Blue Origin, Sierra Nevada en de tientallen anderen die in het afgelopen decennium groot zijn geworden worden amper genoemd. Wel zie je hier en daar wat gekke projecten zoals Northrop Grummans Omega-raket waar ik oprecht tot vóór dit bezoek nog nooit van gehoord had. Het voelt allemaal een beetje raar om constant over de ‘toekomst van de ruimtevaart’ te horen terwijl de huidige revoluties als herbruikbare raketten nergens (letterlijk niet één keer!) genoemd worden.
Also, NASA, je mag je bordjes wel even updaten.
Maar hey, details! Kennedy Space Center is verder fantastisch! Leuk voor zowel de hardcore fans als degenen die zij in hun enthousiasme meeslepen. Trek er zeker twee dagen voor uit, want er is meer dan genoeg te zien.
