Over de Blaak
Over de Blaak
De Blaak is een fraaie wijk in het zuiden van Tilburg die in in de jaren 80 van de vorige eeuw is gebouwd. De wijk is qua opbouw een zogeheten ‘bloemkoolwijk’ en bestaat uit uit een oud en nieuw gedeelte die aan beide kanten van het Dongepad-fietspad liggen. De wijk wordt omgeven door natuur en groen, en kent een relatief hoogopgeleide en welvarende groep inwoners. Op deze pagina vindt u meer achtergrond over het ontstaan van de wijk, en recente cijfers en gebeurtenissen met wat er speelt.
Geschiedenis
De Blaak was vroeger een agrarisch gebied. In 1978 werd aan de zuidwestelijke rand van Tilburg in het natuurgebied ‘De Blaak’ een nieuwe, ruim opgezette wijk voor de duurdere categorieën woningen gebouwd. De bedoeling was om daarmee de vlucht van de meer kapitaalkrachtige Tilburgers uit de stad naar de randgemeenten een halt toe te roepen.
Heel bijzonder is de aanwezigheid in het gebied van 28 vijvers met een totale wateroppervlakte van zo’n 6 hectare. De vijvers zijn (met uitzondering van de Blaakvijver) onderling verbonden. In de Blaak zijn gescheiden riolen aangelegd, waarbij het hemelwater wordt geloosd op de vijvers. Door middel van een gemaal aan de Dintel wordt het water op het riviertje de Oude Leij (Donge) geloosd.
Hofstede De Blaak
Rijksmonument Landhuis ‘De Blaak’ werd in 1907 gebouwd voor de Tilburgse fabrikant A.A.H. Pollet, naar een ontwerp van architect Jan van der Valk. Het bestond uit een buitenverblijf annex boerderij. De gepleisterde en van vakwerk voorziene gevels verraden de invloed van de Engelse Tudorstijl. Op dezelfde plaats stond eerder een boerderij (gebouwd in 1869) die ten behoeve van de nieuwbouw werd gesloopt. De jachtkamer in het buitenverblijf is nog een restant van deze vroegere hofstede.
Op 18 april 1984 werd de eerste tegel van Delfts Blauw uit een serie van zes, voorstellende de voormalige boerderij van Fouchier aan het Hasseltplein, aangeboden aan de burgemeester van de “jarige” stad Tilburg (op die dag 175 jaar stadsrechten). De tegels werden uitgegeven door de Stichting Behoud Blaakhofstede. De baten uit de verkoop gingen naar een sympathiek doel: de restauratie van Hofstede De Blaak. Om deze in 1907 gebouwde hofstede tot wijkcentrum te verbouwen, was veel geld nodig. Andere acties hadden reeds 40.000 gulden opgebracht.
In 2012 is het dak van de Hofstede geheel gerenoveerd en is de buitenzijde geschilderd. Tevens zijn er nieuwe toiletten gebouwd.
Het gebouw is thans in gebruik als gerenommeerd restaurant met bovenwoning en als ontmoetingslocatie voor wijkbewoners.
Het gebied gelegen ten noorden van de Weteringlaan in de woonwijk ‘De Blaak’ werd door de gemeente Tilburg aangemerkt als mogelijke bouwlocatie. De N.V. TWM huurde deze gronden, die liggen in het grondwaterbeschermingsgebied, van de gemeente Tilburg. Uit onderzoeken van, onder andere, natuurstudiegroepen, zoals de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) bleek dat door het beheer van de gronden door de N.V. TWM (geen gebruik van mest of bestrijdingsmiddelen; pas maaien na het broedseizoen etc.) de hoeveelheid planten- en dierensoorten snel toenam. Hiernaast bleek uit bodemkundig onderzoek dat de bodemgesteldheid onder deze weilanden een zwakke schakel vormt in de bescherming die de kleilagen bieden, die het opgepompte grondwater scheiden van invloeden van bovenaf. Dit waren de belangrijkste factoren voor de N.V. TWM om de gemeente Tilburg er van te overtuigen dat bebouwing op langere termijn een bedreiging zou kunnen vormen voor de drinkwatervoorziening en de gronden derhalve dus vrij van bebouwing moesten blijven.
In 2000 zijn de gronden door de gemeente Tilburg in eigendom overgedragen aan de N.V. TWM en is door het bedrijf een aanvang gemaakt met het herstellen van de natte venstructuren. In aansluiting op plannen zoals ontwikkeld in de natuurontwikkelingsprojecten ‘Kaaistoep’ en ‘t Groene Bosch’ werd voorgesteld de weilanden van ’Blaak-West’, in te richten op een wijze die in het patroon past van de omgeving. Hierdoor zal op termijn een half-open landschapstype ontstaan met duidelijke natte structuren ten behoeve van vooral vogels en amfibieën.
Elf Schotse hooglanders begrazen sinds mei 2002 het gebied Blaak-West. TWM least de runderen van de stichting Taurus uit Nijmegen. De hooglanders moeten het in 2000 door TWM aangekochte gebied zijn natuurlijke karakter teruggeven.
Ooit liepen in Blaak-West oerrunderen. Die inmiddels uitgestorven dieren hielden het gebied open en zorgden met hun begrazing voor een goede ontwikkeling van flora en fauna. Schotse hooglanders lijken qua gedrag nog het meest op die uitgestorven rundersoort. De runderen zorgen er voor dat TWM het terrein niet meer hoeft te maaien. De beesten vinden in alle weersomstandigheden zelf hun voedsel. Bijvoeren is overbodig. TWM koos voor Schotse hooglanders, omdat deze dieren bekend staan als niet-agressief en zeer rustig. Eerder werden elders in Tilburg, in de Dongevallei, dezelfde koeien uitgezet.
Blaak-West is inmiddels bij omwonenden een populair wandel- en fietsgebied.
De Blaak in cijfers
De Blaak is een wijk met overwegend veel senioren, al groeit het aantal gezinnen met (jonge) kinderen. Begin 2021 zijn de cijfers over de wijk bijgewerkt. Op de pagina met cijfers vindt u relevante cijfers over de wijk, zoals de samenstelling van de bewoners en andere informatie.
Meerjarenprogramma openbare ruimte
De gemeente Tilburg heeft per stadswijk opgenomen welke werkzaamheden er in de komende jaren worden uitgevoerd. Het gaat dan bijvoorbeeld om werk aan de riolering, begroeiing, gas- en elektriciteitsnetwerk, of (in de Blaak) onderhoud aan bruggen.
In de periode 2022 t/m 2025 wordt er in de Blaak gewerkt aan de omgeving. De gemeente heeft een handige, interactieve tool gemaakt waarop u direct kunt zien wanneer welke werkzaamheden in uw straat worden uitgevoerd.
Kijk op de site van de gemeente Tilburg om het meerjarenprogramma te zien.
Wijkagenda
De wijkraad stelt samen met de gemeente Tilburg een zogeheten ‘wijkagenda’ op. In dat document schrijven we op wat de belangrijke thema’s in de wijk zijn, bijvoorbeeld welke kernwaarden we belangrijk vinden, maar ook wat de problemen en uitdagingen zijn waaraan wordt gewerkt. De gemeente gebruikt die informatie om beleid op aan te passen. Als voorbeeld beschrijft de wijkagenda dat veel wijkbewoners bezig zijn met duurzaamheid en dat er een actieve energiecoöperatie aanwezig is. Op basis daarvan kan de gemeente bepalen om extra aandacht te besteden aan promotie van isolatiemaatregelen.
De wijkagenda is wat we een ‘levend document’ noemen. We werken dat constant bij als er bijvoorbeeld nieuwe ontwikkelingen zijn. Daarom kunt ook u bijdragen aan de wijkagenda. U kunt de huidige wijkagenda hier bekijken. Als u daar opmerkingen of vragen over heeft, neem dan vooral contact met ons op. We horen uiteraard graag van u!
Kernthema’s
Voor de Blaak zijn er verschillende thema’s waar de bewoners extra waarde aan hechten en die ook de wijkraad belangrijk vindt. Dat zijn onder andere veiligheid, duurzaamheid, mobiliteit en onderwijs. Via onderstaande links vindt u meer informatie over die onderwerpen.
Duurzaamheid
Blaakbewoners zijn bovengemiddeld veel bezig met duurzaamheid en de energietransitie, en nemen veel verduurzamende maatregelen. Op deze pagina vindt u informatie over de Energiecoöperatie en duurzaamheidssubsidies.
Veiligheid
De Blaak is een zeer veilige wijk met weinig misdaad en overlast. Dat komt onder andere door de buurtpreventie. Op deze pagina vindt u veiligheidscijfers, contact met de wijkagent en de buurtpreventie.
Verkeer
De Blaak ligt net buiten de ring van Tilburg, tussen de drukke Baroniebaan en de A58. De wijkraad heeft daarom veel aandacht voor mobiliteit en waakt voor uitbreidingen van die wegen.
Activiteiten
In de Blaak vinden veel activiteiten plaats voor zowel kinderen als ouderen. Ook is er een levendige sportvereniging en -cultuur, en een ontmoetingsplaats in Hofstede De Blaak. We publiceren regelmatig aankondigingen en verslagen van evenementen, dus hou dit in de gaten!